سختی تیر دال ، تیر هم ضخامت دال یا تیر مخفی
در مواردی دیده می‌شود که در ساختمان‌های بتنی با دال مجوف یا مشبک از تیرهای هم ضخامت با دال استفاده می‌شود و در مدل‌سازی عملکرد قابی (Frame action) برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. به عبارتی در طراحی سختی دال را صفر کرده و تیرها را همانند یک تیر معمولی در قاب خمشی طراحی می‌کنند.
نکته بسیار مهم این است که این رویه در حالت کلی ممکن است صحیح نباشد و عملکرد قابی مهیا نگردد. دو مرجع بسیار خوب در این باره مفصل بحث کرده‌اند که یکی کتاب طراحی سازه‌های بتنی Darwin و دیگری کتاب طراحی سازه‌های بتنی Wight است.
مطابق آیین‌نامه ACI318-14 درصورتی‌که نبست αf1*ℓ2/ℓ1 کمتر از یک باشد کل لنگر خمشی و نیروی برشی از طریق تیر به ستون منتقل نخواهد شد
توجه شود که این نبست با عدد 1 مقایسه می‌شود و نه عدد 0.8 که برخی از مهندسین طراح مطرح می‌کنند. چنانچه این نسبت بیشتر از یک باشد کل برش از طریق تیر تحمل می‌شود و بیشتر از 85 درصد لنگر خمشی نوار ستونی نیز به تیر می‌رسد. در این حالت می‌تواند عملکرد قابی (تشکیل قاب خمشی) را از تیر انتظار داشت. در غیر این صورت تیرهای مخفی نباید در مدل سختی جانبی ایجاد کنند.
در صورت استفاده از تیر مخفی و با نسبت αf1*ℓ2/ℓ1 کمتر از یک حتی برش پانچ در دال نیز محتمل است و خاموت‌های بکار گرفته شده در تیر مخفی ممکن است کفایت مقاومت برشی را نداشته باشند.
طبق توصیه‌ای که در کتاب وایت شده است (شکل ضمیمه)، درصورتی‌که ضخامت تیر بیشتر از 2.5 برابر ضخامت دال باشد، می‌توان به نسبت بیشتر از 1 برای αf1*ℓ2/ℓ1 رسید.
نکته 1: در مورد نحوه محاسبه نسبت αf1*ℓ2/ℓ1 می‌توانید به فصل 13 کتاب طراحی سازه‌های بتنی وایت (Wight) مراجعه کنید.
نکته2: ضوابط گفته‌شده در ACI318-19 حذف شده است. چراکه در این ویرایش کلاً روش طرح مستقیم دال را فقط اشاره کرده است و مراحل را بیان نکرده است اما همچنان مفاهیم نسخه 2014 کاملاً مستند و قابل استفاده است.
منبع: کانال مهندس رضا سلطان آبادی
دیدگاه خود را بنویسید