چاه ارت و همبندی و کلید محافظ جان
چاه ارت جهت کم کردن مقاومت سیم PEN اجرا میشود و به تنهایی تاثیری ندارد (نزدیک به صفر است)
اما زمانی که چاه‌های ارت متعددی اجرا شود و سپس بصورت موازی به سیم PEN شبکه متصل شود آنگاه مقاومت سیم مذکور را به صفر میرساند و این مورد زمانی کاربرد دارد که سیم PEN به نحوی قطع گردد عوامل دخیل در این اتفاق می‌تواند حوادث طبیعی مانند طوفان و تصادفات و حتی دزدی در شبکه توزیع باشد (قبل از این اتفاق هیچ کاربردی ندارد)
حال فرض میکنیم یکی از این اتفاقات افتاده است و سیستم اتصال زمینی نیز نداریم
جریان در سه فاز دیگر دچار اعوجاج و آشفتگی میشود و امکان دارد در یکی از منازلی که از آن خط توزیع تغذیه میگردد ولتاژ ۴۰۰ ولت شود و در سایر منازل ولتاژ ۱۰۰ ولت شود و سپس تعدادی از منازل دچار حریق شوند و تعدادی دیگر تمام وسایل خانه بسوزد و همینطور برقگرفتگی و فوت انسانها نیز اتفاق بیوفتد
حال مجددا فرض میکنیم یکی از اتفاقاتی که منجر به قطع سیم PEN میگردد اتفاق افتاده است و همینطور سیستم اتصال زمین در تمام منازل مسکونی تغذیه شده از ترانس توزیع بصورت صحیح اجرا شده است
مقاومت سیم PEN بعلت اینکه تعداد زیادی چاه ارت با مقاومت‌های بر فرض ۱۰۰ اهم (بالا فرض میکنیم) بصورت موازی اجرا شده است (طبق فرمول محاسبه مقاومت‌های موازی) نزدیک به صفر شده است و بعلت اینکه مرکز ستاره ترانس دارای مقاومت صفر است تعادل سیستم حفظ میشود
پس در نتیجه اجرای چاه ارت فقط برای سیستم توزیع مفید است و به تنهایی برای ساختمان کاربردی ندارد
تست صحیح عملکرد کلید محافظ جان چگونه است ؟
روی کلید جریان باقیمانده دکمه ایی وجود دارد که روی آن حرف ( T ) حک شده است
چنانچه زیر این دکمه را نیز مشاهده بفرمایید نوشته شده است
Test monthly
Push monthly
این دکمه را بصورت ماهانه فشار دهید، چنانچه کلید قطع کرد یعنی کلید محافظ جان سالم است در غیراینصورت کارایی خود را از دست داده است
نحوه عملکرد کلید محافظ جان به بیان ساده و قابل درک :
این کلید جریانی که از سیم فاز وارد واحد ساختمانی شما میشود را اندازه‌گیری میکند و سپس در هنگام خروج این جریان از سیم نول نیز مجددا جریان را اندازه‌گیری میکند
چنانچه جریان ورودی با جریان خروجی همسان باشد کلید هیچ عملکردی ندارد و سیستم دارد همانگونه که ما آن را طراحی کرده‌ایم کار خود را انجام میدهد حال فرض کنید شما در حال تعمیر وسیله‌ایی برقی هستید و دچار برقگرفتگی می‌شوید و جریانی از بدن شما به زمین منتقل شده است
در اینصورت کلید متوجه میشود که جریانی که از سیم فاز وارد ساختمان شده است با جریانی که از سیم نول در حال خروج است یکسان نیست پس در نتیجه بلافاصله قطع میکند
در منازل مسکونی کلید محافظ جان فقط ۳۰ میلی آمپر (۰.۰۳A) را تحمل میکند که از سیستم خارج شود و بیشتر از آن را قطع میکند
حال فرض کنید بدنه دستگاهی (یخچال و لباسشویی) که به سیم ارت متصل شده است برق‌دار شود در نتیجه جریان از سیم ارت به زمین منتقل میشود و باز هم همان ناهمسانی در جریان برق ورودی و خروجی ایجاد میشود و مجددا کلید قطع خواهد کرد
مجددا فرض میکنیم خانم خانه مشغول شستوی آشپزخانه و بالکن و یا حیاط و … است و مقداری آب ناخواسته بر روی پریزهای برق میریزد و باعث انتقال جریان به محیط اطراف میگردد و مجددا کلید قطع میکند
همانطور که در چند مثال ساده بیان شد میبینید که کلید جریان باقیمانده چه نقش موثر و مفیدی در حفاظت انسانها در مقابل برقگرفتگی دارد و اگر معایب ناچیز و حداقلی آن را نادیده بگیریم متوجه میشویم که چرا نام آن را در بازار (البته به غلط) محافظ جان گذاشته‌اند.
نحوه عملکرد کلید نشتی جریان در حالت وجود همبندی و عدم وجود همبندی متفاوت است؟
خیر نحوه عملکرد کلید محافظ جان چه با وجود همبندی و چه بدونه وجود همبندی یکسان است و توصیه میشود در تمامی ساختمانها (با سیستم ارت یا بدونه سیستم ارت) این کلید استفاده شود منتها اگر همبندی وجود داشته باشد قبل از اینکه شما دچار گزیدگی شوید با اتصال فاز به بدنه دستگاه و برقراری جریان در سیم ارت کلید قطع میکند و هشدار میدهد سیستم در جایی دچار نقص شده است
دانلود دستورالعمل طرح و اجرای همبندی در ساختمانها
بخشنامه ي لازم اجرا بودن همبندي در تمام ساختمانها
دیدگاه خود را بنویسید