کنترل برش چشمه اتصال در قاب‌های خمشی متوسط در نرم‌افزار ETABS

• مطابق آیین‌نامه ACI318-14 کنترل برش چشمه اتصال فقط در قاب‌های خمشی ویژه بتنی الزامی است و برای قاب‌های خمشی متوسط ضابطه‌ای داده نشده بود و به عبارتی الزامی به انجام این کنترل وجود نداشت. در مبحث نهم ویرایش 1392 هم دقیقاً همین رویه وجود داشت.
• اما در آیین‌نامه ACI318-19 کنترل برش در چشمه اتصال قاب‌های خمشی متوسط الزامی شده است. نکته‌ای که وجود دارد این است که در حال حاضر حتی در نسخه 18.0.2 نرم‌افزار ETABS آیین‌نامه ACI318-19 وارد نشده است و اگر قاب خمشی متوسط داشته باشید عملاً نرم‌افزار این کنترل را انجام نمی‌دهد. چنانچه مبحث نهم جدید ارائه شود تمامی مهندسین الزام به رعایت این کنترل در طراحی قاب های خمشی متوسط بتنی هستند.
• برای رفع این مشکل حتی در نسخه‌های قدیمی این نرم‌افزار می‌توان از یک ترفند با دقت بسیار خوب استفاده کرد که تا حدودی ضوابط آیین‌نامه ACI318-19 در مورد نیروی برشی چشمه اتصال، Vu، به‌درستی توسط نرم‌افزار اعمال گردد و بتوانیم با خیال راحت این کنترل را مطابق خواسته‌های این آیین‌نامه انجام دهیم بدون آنکه نیاز به محاسبات دستی باشد. البته در بحث مقاومت چشمه اتصال اختلافی وجود خواهد داشت که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.

روند کار به شرح زیر است:

1-ابتدا یک فایل Save as گرفته می‌شود.
2-در فایل جدید سطح شکل‌پذیری ستون‌های بتنی ویژه انتخاب می‌گردد. توجه شود که سطح شکل‌پذیری تیرهای بتنی باید حتماً از نوع متوسط انتخاب گردد.
3-در تنظیمات طراحی سازه بتنی ضریب تقلیل مقاومت برای کنترل چشمه اتصال باید برابر 0.75 اصلاح شود که در شکل ضمیمه نشان داده شده است.
4-با توجه به اینکه ضوابط آیین‌نامه ACI318-19 با نسخه 14 در بحث ظرفیت برشی چشمه اتصال متفاوت است، محاسبات نرم‌افزار ایتبس برای ستون‌های طبقه بام در خلاف جهت اطمینان است. برای این منظور باید برای ستون‌های میانی طبقات آخر (بام) نسبت تنش برشی به مقاومت برشی چشمه اتصال را به 0.75 و برای ستون‌های گوشه و کناری به 0.667 محدود کرد.